GIÁO TRÌNH

Dinh dưỡng người

Science and Technology

Các bài toán về trao đổi vật chất

Tác giả: Nguyễn Minh Thúy

Cơ thể đốt carbohydrate

180 gr glucose khi bị đốt sẽ dùng hết (6 x 22,4 lit) = 134,4 lit Oxy = VCO2

1 lit oxy đốt được 1,231 g carbohydrate và tạo ra 5,047 Kcal nhiệt lượng

Một thanh niên nằm nghĩ 15 phút đã hấp thu 3 lít Oxy và thải 3 lit khí CO2,

Số oxy sử dụng một giờ là : 3 x 4 = 12 lit.

Số năng lượng đã dùng là : 12 x 5,047 Kcal = 60,56 Kcal

Ở trạng thái nghĩ ngơi, mỗi ngày cơ thể cần: 60,56 x 24 = 1453 Kcal

Cơ thể đốt lipid

Thương số hô hấp = (18/26) = 0,7

1 g carbohydrate đốt cháy cần 0,83 lit oxy

1 g lipid đốt cháy cần 2,03 lit oxy

1 lit oxy dùng đốt lipid sẽ tạo ra 4,74 Kcal

* Bài tập: Một cơ thể nhịn đói kéo dài đã hấp thu trong 15 phút một lượng oxy là 3,164 lit và đào thải 2,215 lit khí carbonic. Hỏi cơ thể này sử dụng nguồn dự trữ nào và trong 24 giờ đã chi phí bao nhiêu năng lượng?

(Sử dụng lượng mỡ dự trữ)

Lượng oxy sử dụng 24 giờ được tính là : 3,164 x 24 x 4 = 303,75 lit,

Nếu chỉ đốt lipid thì oxy này sinh được : 303,75 x 4,74 = 1440 Kcal

Cơ thể dùng năng lượng từ nguồn protein

Từ số carbon (C) thải ra phổi, lượng oxy phải có để tạo ra khí carbonic (CO2) như sau:

  • Lượng khí carbonic tạo ra : 77,52 lit
  • Lượng oxy cần : 96,70 lit

Cách tính đơn giản

Bảng 2.9 Quan hệ giữa thương số hô hấp và % calo thuộc carbohydrate hay lipid

Thương số hô hấp (CO2/O2) Mỗi lít oxy sẽ sinh ra (Kcal) Số % calo thuộc carbohydrate Số % calo thuộc lipid
0,70 4,88 0,0 98,9
0,75 4,739 15,6 84,4
0,80 4,801 33,4 66,6
0,85 4,862 50,7 49,3
0,90 4,924 67,5 32,5
0,95 4,985 84,0 16,0
1,00 5,047 100,0 0,0

Bài tập: Một cơ thể mỗi giờ hấp thu trung bình 15 lit oxy, thải ra 13,5 lit khí CO2

1) Hỏi: trong giờ đó, cơ thể đã sử dụng bao nhiêu năng lượng?

Giải: Tính thương số hô hấp = 13,5/15 = 0,90

Tra Bảng 2.9, biết 1 lit oxy sẽ tạo ra 4,924 Kcal, vậy trong một giờ cơ thể này đã “đốt” lượng thức ăn có 73,86 Kcal năng lượng,

  1. Hỏi: trong số năng lượng kể trên, carbohydrate đóng góp bao nhiêu?

Giải: Carbohydrate đóng góp 67,5%, tức là (73,86 x 67,5)/100 = 49,86 Kcal

Phần còn lại là của lipid = 24 Kcal

 
MỤC LỤC
NỘI DUNG CÙNG TÁC GIẢ