ĐÁNH GIÁ HIỆU LỰC CỦA CÁC TÁC NHÂN KHÁNG VI SINH VẬT

      Tại Hoa Kỳ việc đánh giá các tác nhân kháng vi sinh vật được thực hiện bởi hai cơ quan khác nhau: Cơ quan quản lý các chất tiêu độc bảo vệ môi trường và Cơ quan quản lý Thực phẩm và dược phẩm. Cần đánh giá các tác nhân này có hiệu quả kháng vi sinh vật hay không, có hiệu lực từ nồng độ nào. Sau đó tiến hành trên từng ứng dụng thực tiễn.

      Phổ biến nhất là Thí nghiệm Hệ số phenol (phenol coefficient test), tức là so sánh hiệu lực của một số chất tiêu độc với phenol. Đầu tiên pha loãng với các mức độ khác nhau, sau đó cấy vào các độ pha loãng này vi khuẩn thương hàn Salmonella typhi và tụ cầu vàng Staphylococcus aureus, để ở 20°C hay 37°C. Sau 5 phút lại cấy sang môi trường mới và nuôi cấy tiếp 2 ngày hay lâu hơn. Độ pha loãng cao nhất trong 10 phút có thể diệt hết vi khuẩn được dùng để tính toán Hệ số phenol. Lấy bội số pha loãng của chất thử nghiệm chia cho bội sô pha loãng phenol đạt hiệu quả như nhau thì thu được Hệ số phenol. Ví dụ bội số pha loãng của phenol là 90 mà bội số pha loãng của chất tiêu độc thử nghiệm là 450 thì Hệ số phenol là 5. Hệ số phenol càng cao thì biểu thị chất thử nghiêm có nang lực tiêu độc trong cùng điều kiện thí nghiệm càng cao. Hệ số phenol càng cao hơn 1 thì biểu thị năng lực tiêu độc càng cao hơn phenol (bảng 15.5)

Bảng 15.5: Hệ số phenol của một số chât tiêu độc

*Những chỗ không chú thích là xử lý ở 37°C

      Hệ số phenol là có ích để sơ bộ lựa chọn chất tiêu độc, nhưng trong quá trình ứng dụng thực tế không thể dùng để biểu thị hiệu lực cao thấp của chất tiêu độc. Bởi vì hệ số phenol là số liệu thu được trong những điều kiện thí nghiệm nhất định, với các vi sinh vật thuần chủng, còn trong thực tế với một quần thể vi sinh vật phức tạp, có tồn tại các chất hữu cơ, chất vô cơ, với các pH, nhiệt độ khác nhau..., hiệu lực của chất tiêu độc chịu ảnh hưởng rất nhiều vào các nhân tố môi trường khi sử dụng.

      Muốn đánh giá thực tế hơn hiệu lực của các chất tiêu độc có thể tiến hành các phương pháp thử nghiệm khác. Trên thực tế so sánh các chất hóa học khác nhau để kiểm tra tốc độ diệt khuẩn. Có thể dùng Thử nghiệm pha loãng thực dụng (use dilution test) để tiến hành xác định. Tìm nồng độ nào của chất tiêu độc có thể diệt được 95% vi sinh vật theo mức độ tin cậy. Còn có thể dùng phương pháp Thí nghiệm thực dụng (in-use test) trong các điều kiện thực tế cụ thể để xác định nồng độ bắt đầu có tác dụng của từng chất tiêu độc.