Đặt vấn đề

1. Hãy giải thích sự vận chuyển các chất qua tế bào mạch gỗ và tế bào ống sàng.

2. Trong nhiệm vụ dẫn truyền, mô gỗ vận chuyển dòng đi lên từ rễ, mô libe vận

chuyển dòng đi xuống khắp cơ quan. Có khi nào xảy ra hiện tượng ngược lại: mô

libe vận chuyển dòng đi lên,mô gỗ vận chuyển dòng đi xuống không? Tại sao?

Sự chuyên hóa cao các bộ phận cơ thể cũng như sự phát triển mạnh của các cơ quan dinh dưỡng, cơ quan sinh sản là nét đặc sắc của thực vật bậc cao. Lá ở trên cao có nhiệm vụ quang tổng hợp tạo nên các chất hữu cơ, rễ bên dưới đất hấp thu nước và các chất khoáng cần thiết cho sự dinh dưỡng và sự tổng hợp chất hữu cơ.

Tuy được phân hóa và chuyên hóa theo chức năng, nhưng cơ thể thực vật là một thể thống nhứt của một tổ chức sống, giữa các mô, các cơ quan có khi ở rất xa nhau nhưng liên hệ với nhau rất chặt chẽ trong các quá trình trao đổi chất, trong hoạt động sống của cây. Nước hấp thu từ đất cần cho quá trình quang hợp được dẫn từ rễ lên đến lá, những chất hữu cơ do quá trình quang hợp tổng hợp được vận chuyển từ lá về rễ và về các cơ quan khác để nuôi các mô hoặc để dự trữ lại. Tất cả hoạt động đó đều nhờ vào một loại mô đặc biệt, đó là mô dẫn truyền, là mô chuyên hóa nhất vừa có nhiệm vụ vận chuyển các nguyên liệu là vật liệu vừa là sản phẩm.

Mô dẫn truyền là mô đặc biệt của thực vật bậc cao hay thực vật có mạch, giúp cây sống được trên môi trường đất liền; là một phức hợp gồm những yếu tố có nhiệm vụ chuyên biệt và xếp cạnh nhau, mô nầy phát triển rất sớm thậm chí có khi ngay cả phôi trong hột đã có những yếu tố dẫn truyền sơ cấp.

Hai loại mô dẫn truyền là mô gỗ và mô libe, trong đó mô gỗ vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ đi lên, mô libe dẫn truyền chất hữu cơ được tổng hợp từ lá đi xuống rễ cũng như tới các điểm sinh trưởng của chồi, tới hoa, quả, hột. Trong cây luôn có hai dòng vận chuyển ngược chiều nhau, tuy nhiên các dòng vận chuyển này không luôn luôn tuyệt đối do có sự ngược lại trong các dòng vận chuyển.

Mỗi loại mô được hình thành trong suốt cả sự sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp. Tế bào của mô dẫn truyền có đặc điểm là kéo dài ra theo trục cơ quan tạo thành hình ống với đường kính khá rộng. Thường mô dẫn truyền nằm trong miền trụ trung tâm ở thân, rễ; ở lá, mô dẫn truyền nằm trong các gân lá.