TÀI LIỆU

Khái niệm dân số và phát triển bền vững

Science and Technology

Quần thể

Khả năng tồn tại của các cá thể trong quần thể thì khác nhau. Một số có thể sống hàng ngàn năm, một số khác chỉ tồn tại khi di chuyển sang nơi khác. Các cá thể có ý nghĩa về mặt sinh thái vì chúng cùng trải qua một chu kỳ sống, bị chi phối bởi các quá trình sinh thái của quần thể.

Các thành phần chính của một hệ thống quần thể là cá thể, nguồn tài nguyên (thức ăn, nơi cư trú, nơi làm tổ, không gian …), kẻ thù (các động vật ăn thịt, ký sinh trùng, vi khuẩn gây bệnh …), môi trường xung quanh như không khí (nước, đất), nhiệt độ, thành phần của môi trường, cũng như khả năng thay đổi các tính chất này theo thời gian và không gian.

Các yếu tố trong quần thể:

  • Mật độ: Tổng số cá thể ghi nhận được trên một đơn vị diện tích hay thể tích.
  • Mật độ riêng. Mật độ được lưu ý không phải chỉ vì tính chất của loài mà trong thực tiễn nó còn có thể tạo ra những ảnh hưởng đến môi trường. Ví dụ như rầy nâu ở mật độ 2-10 con/ha, chúng có ảnh hưởng không đáng kể đối với lúa, nhưng ở mật độ >200 con/ha thì chúng có ảnh hưởng xấu đối với lúa.
  • Sự tăng trưởng của quần thể: phụ thuộc vào sự sinh sản và sự tử vong của loài. Ngoài ra còn một số yếu tố bên ngoài như sự di cư, sự du nhập. Sự tăng trưởng được biểu diễn bằng đường cong tăng trưởng dạng chữ S (ở nấm men Sacharomyces hoặc quần thể ruồi Mora macrocarpa) - số lượng cá thể tăng trong một khoảng thời gian nhất định, sau đó không tăng nữa dù có tăng chất dinh dưỡng hoặc nhiệt độ. Sự tăng trưởng của quần thể còn có dạng chữ J, biểu thị sự tăng trưởng của quần thể theo số mũ.

Các cá thể trong quần thể thường phân bố thành 3 nhóm: phân bố đồng đều, phân bố ngẫu nhiên và phân bố thành nhóm.

Dân số

Dân số (population) là đại lượng tuyệt đối con người trong một đơn vị hành chính hay một quốc gia, một châu lục hoặc cả hành tinh chúng ta tại một thời điểm nhất định.

Dân số của một cộng đồng, một quốc gia phụ thuộc vào quá trình sinh tử. Ngoài ra còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác như kết hôn, ly hôn, gián hôn và đặc biệt là xuất nhập cư.

Phát triển bền vững

"Phát triển bền vững là sự phát triển thỏa mãn những nhu cầu trong hiện tại mà không xâm phạm đến khả năng thỏa mãn những nhu cầu của các thế hệ tương lai".