Mở đầu

Ở chương trước chúng ta đã có khái niệm đơn giản như thế nào là một hệ chuyên gia. Một thành phần vô cùng quan trọng của hệ chuyên gia đó là cơ sở tri thức. Thông qua các phiên thu nạp tri thức ( trực tiếp hay gián tiếp) chúng ta đã xây dựng được một cơ sở tri thức cho hệ chuyên gia. Vậy làm thế nào đẻ quản lí và thao tác xử lí để hệ chuyên gia có thể hoạt động được. Trong chương này chúng ta sẽ đề cập đến vấn đề đó và giải quyết vấn đề đó như thế nào.

HCSTT/ HCGƯD = CSTT + MTSD + Giao Diện + Giải thích + Thu nạp (KDD)/ Soạn thảo (Tri thức chuyên gia)

Dư thừa (Redundancy)

CSTT = ( CS luật, CS sự kiện)

Dư thừa luật

Cho CSTT: B₁= (R₁, F₁)

B₂ = (R₂, F₂)

Ta nói R₁≡ R₂⇔Sức mạnh suy diễn của R₁ bằng sức mạnh suy diễn của R₂

Bao đóng suy diễn cho R. Xét $A F$

a ⋀ b → c
b ⋀ c ⋀ d → e
a ⋀ d → f
c → g
a → h
d ⋀ c h
b → u

$\{a\}$ ⁺ = $\{a, h\}$

$\{a, b\}$ ⁺= $\{a, b, c, g, u, h\}$

Một luật trong logic mệnh đề ≡ PTH và bao đóng = bao đóng của PTH

Logic vị từ

GT = tđ {(P, AB), tđ (Q, AC), tđ (K,BQ), tđ (L,CP)}

GT={...?}

Quy nạp toán học P_(x)

P(1)
P(i) → P (i +1)
${\{P (1)\}}_{R}^{+}$ = ${P (1), P (2), P (3), . . .}$
$\forall x$ P (x)

* Việc xác định bao đóng suy diễn dựa vào SD tiến:

Y(x,y) → C (x,y)

Xây dựng tập luật cho Robot

Tay k^oTrong (x) $\to$ Tay (x) +

Tay (x) Trong (y) $\to$ Trên (x,y) +

Trong (y) -

Tay (x) $\to$ San (x), Trong (x) +

Ta nói R₁ ≡ R₂ ⇔ $A F$ A⁺_R₁ = A⁺_R₂

Giả sử R = m:

R =

r_i : left_i_$\to$ q_i

$∣ le {ft}_{i} ∣$ ≤ K

$F$ ≤ (1+K)m = (m)

$\Rightarrow$ $∣ F ∣$ = 0 (m)

Luật r ∈ R thừa trong R $\Leftrightarrow$ R\ $\{r\}$ ≡ R

Tiêu chuẩn 1 (áp dụng cho logic mệnh đề)

r: left $\to$ q ∈ R dư thừa $\Leftrightarrow$ q ∈ left $_{R / r}^{+}$

giải thích:

Câu hỏi: Thuật toán xác định bao đóng của 1 tập

- Khi xét các biểu diễn là logic vị từ $\to$ vấn đề dư thừa như thế nào?

Dư thừa sự kiện

Giả sử cơ sở luật không chứa luật dư thừa

Dư thừa sự kiện

Xét r : left $\to$ q

f $\to$ left

f được coi là dư thừa trong r $\Leftrightarrow$ thay r bởi r^’ : left \ $\{f\}$ $\to$ q vẫn có tập luật tương đương ( R| {r})⋁ {r} ≡ R

Dư thừa không có ý nghĩa là vô ích
Duy trì dư thừa kéo theo nâng cao chất lượng suy diễn

$\Rightarrow$ KSTT q.định dư thừa có vô ích hay không?

GT= {a,m} KL= {c}

Vet₁ = {r₁,₂}

Vet₂ = {r₁,r₄,r₅,r₆}

Luật hợp thành (compositional rule):

T_vet1: a ⋀ m → c (tăng suy diễn, giảm bộ nhớ)

Hệ chuyên gia chứng minh biểu thức hoá học

Tri thức 7:

Mâu thuẫn (consistency - inconsistency)

Mâu thuẫn tường minh

- Khi duyệt CSTT, chỉ qua ht bên ngoài của các luật đã phát hiện ra ><

Ta nói: r: left $\to$ q >< r^’: left^’^$\to$ q^’

⇔ + left ⊆ left' hoặc left' ⊆ left

+ q >< q'

Trong logic mệnh đề : p >< p ̅

Trong logic vị từ :

p(a) >< p ̅(a)
p ̅(a) >< ∀x p(x)
+ p(a) >< ∀x p ̅(a)

Trong luật sác xuất: X = 3 >< X = 4

X ≤ 9 >< X > 10

Phát hiện mâu thuẫn (m(m-1))/2 cặp (r, r^’) 0(1)

* Xử lý mâu thuẫn

Xử lý cục bộ: r ><
- Theo trọng số
- Theo lĩnh vực chuyên môn
  r thuộc lĩnh vực chuyên môn A
  
  r' thuộc lĩnh vực chuyên môn B
- Theo xử lý ngoại lệ
  - r: chung
  - r': ngoại lệ
  - left: left'
Xử lý tổng thể: thể hiện trong:

Như vậy: