Chương 5: Chuỗi giá trị token hóa tài sản thật

– Ai làm gì trong hệ sinh thái? (issuer – validator – marketplace – investor)
– Các chuẩn token RWA hiện hành (ERC-20, ERC-3643, ERC-4626...)

5.1. RWA không phải là một token – nó là một hệ sinh thái

Khi nhắc đến Real World Assets (RWA), nhiều người dễ hình dung ngay đến một token đơn lẻ đại diện cho một phần bất động sản, trái phiếu, hay khoản vay. Nhưng nếu chỉ nhìn RWA như vậy, chúng ta đang bỏ qua 90% giá trị cốt lõi.

Token hóa tài sản không phải là một hành vi kỹ thuật đơn lẻ. Đó là một chuỗi giá trị phức hợp, trong đó nhiều bên cùng tham gia để thiết kế, phát hành, xác thực, phân phối, giám sát và giao dịch tài sản trên blockchain.

Giống như một IPO trên thị trường chứng khoán cần có ngân hàng đầu tư, kiểm toán, cơ quan quản lý và sàn giao dịch, thì RWA cũng cần một hệ sinh thái các tác nhân tương tự – nhưng được tái cấu trúc theo mô hình phi tập trung và kỹ thuật số.

5.2. Các vai trò chính trong chuỗi giá trị RWA

Mỗi một mắt xích này đều góp phần hình thành giá trị và niềm tin của toàn bộ hệ thống.

⚠️ Lưu ý: Không như NFT hay token DeFi thuần túy, chuỗi giá trị của RWA thường đòi hỏi tuân thủ pháp lý, có xác minh danh tính, quy trình đánh giá rủi ro và các hợp đồng pháp lý song song với hợp đồng thông minh.

5.3. Các chuẩn token RWA – Sự tiến hóa từ ERC-20

Token hóa tài sản thật không thể chỉ dùng chuẩn ERC-20 gốc – vốn được thiết kế cho token tiện ích (utility token). Dưới đây là một số chuẩn token đang được ứng dụng hoặc phát triển riêng cho RWA:

✅ ERC-20 – Chuẩn phổ quát, nhưng thiếu đặc thù

• Phù hợp với tài sản đơn giản, nhưng thiếu metadata về quyền sở hữu, hạn chế pháp lý hoặc quyền lợi tài chính phức tạp.

• Được sử dụng nhiều trong các dự án đầu tiên như RealT hoặc token hóa tín dụng đơn giản.

✅ ERC-3643 (Tiền thân: T-REX) – Chuẩn cho security token

• Hỗ trợ KYC/AML trực tiếp trong hợp đồng thông minh.

• Kiểm soát chuyển nhượng token giữa các ví đã xác minh.

• Được Tokeny và các nền tảng châu Âu áp dụng nhiều để phát hành tài sản theo quy định chứng khoán.

✅ ERC-4626 – Chuẩn hóa “vault” tài sản có lãi suất

• Dành cho tài sản sinh lời định kỳ như trái phiếu hoặc vault lending.

• Hỗ trợ các protocol DeFi tích hợp dễ dàng với RWA yield-bearing.

? Các đề xuất mới (proposed standards)

• ERC-3475 (multi-claim bonds)

• ERC-7521 (compliant assets with identity binding)

? Gợi ý nhà đầu tư: Hãy xem token của một dự án RWA dùng chuẩn nào – vì nó ảnh hưởng đến khả năng giao dịch, tích hợp DeFi, và tính minh bạch pháp lý.

5.4. Đặc điểm cốt lõi của một token RWA tốt

5.5. Biểu đồ: Chuỗi giá trị token hóa RWA

[Real World Asset] ↓ [Issuer/Originator] ↓ [Validator (Legal/Valuation)] ↓ [Tokenization Platform (ERC-3643, ERC-4626...)] ↓ [Smart Contract Deployment] ↓ [Marketplace / DEX / OTC] ↓ [Investor (DAO, fund, retail)]

5.6. Tóm tắt chiến lược

• Đừng nhìn token RWA như một công cụ đầu tư đơn lẻ – hãy nhìn ai phát hành, ai xác thực, ai quản lý, và ai giao dịch.

• Sự minh bạch, khả năng truy xuất và tiêu chuẩn mở là chìa khóa cho việc xây dựng lòng tin trong mô hình này.

• Càng về sau, các dự án sẽ càng cần xây dựng chuỗi giá trị RWA một cách hoàn chỉnh, không chỉ phát hành token – mà là một mạng lưới tài chính gắn với thực tế, vận hành bằng code.